Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner’in açıklamasına göre, model kapsamında kurulan Enkaz ve Atık Yönetimi Kurulu, afet bölgelerinde oluşacak katı atıkların – başta inşaat ve hafriyat atıkları olmak üzere tıbbi, plastik, metal ve kompozit atıkların – çevreye zarar vermeden bertaraf edilmesine yönelik yeni modeller üzerinde çalışıyor.
Yapay zekâ ve coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ile desteklenen bu yeni yaklaşımlarda, bölgesel yükseklik modeli, yüzey su kaynakları, yağış durumu, yer altı derinlikleri ve doğal koruma alanları gibi verilerle afet sonrası atıklar için en uygun depolama alanları harita üzerinde tespit edilecek.
Afet Atık Mezarlığı Alanları Gündemde
Ali Rıza Öner, özellikle büyükşehirlerin çevresinde afet atık mezarlığı rezerv alanları oluşturulmasının elzem olduğunu belirtti. Bu yaklaşımın uluslararası örnekleri de bulunuyor. Japonya’da hafriyat içerisindeki asbest gibi zararlı maddeler ve geri dönüştürülebilir atıklar titizlikle ayrıştırılırken; Şili’de molozlar için özel ayrıştırma sahaları kurulmuş durumda. Meksika’da ise deprem sonrası atıklar, geri dönüşüm tesislerinde hızla işlenerek tekrar ekonomiye kazandırılıyor.
110 Milyon Ton İnşaat Atığı Ekonomik Fırsata Dönüşebilir
İstanbul’da devam eden kentsel dönüşüm projeleri kapsamında yaklaşık 110 milyon ton inşaat atığı oluşacağı öngörülüyor. Bu atıkların toplam ekonomik değerinin ise 66 milyar TL’yi bulacağı hesaplanıyor. Öner, bina yıkımları sonrası ortaya çıkacak beton, ahşap, cam, demir, kiremit gibi malzemelerin ayrıştırılarak geri kazanılması gerektiğini vurguluyor.
Özellikle cam paneller gibi unsurların dikkatli bir şekilde sökülüp yeniden ürüne dönüştürülmesinin mümkün olduğunu belirten Öner, bu sayede ham madde ihtiyacının binaların kendisinden karşılanabileceğini ifade etti.
