TGRT Haber'de yer alan habere göre, sitelerde aidatlara ödenen yüksek tutarlar gündemden düşmüyor. Kiralara gelen yüzde 25 zam sınırının ardından yaklaşık 2 yılda aidatlar yüzde 97’lere varan zamlarla katlanarak kiraları geçti.
Hem ev sahipleri hem de kiracılar aidatlara isyan ederken fahiş avans tutarları emlak sektörünü de ciddi anlamda rahatsız ediyor. Artan fahiş aidatlar bazı kiracıları mağdur etti. Hatta bulundukları sitelerden bile çıkmak durumunda kaldılar.
“SİTELERDE BU HİZMETLER UZMAN KİŞİLER TARAFINDAN YAPILMASI GEREKİYOR”
Evrim Kırmızıtaş’ın sunduğu ‘Emlak Dünyası’ programına katılan Türkiye Kentsel Tesis Yönetim Derneği Genel Başkanı Suat Sandalcı, mağduriyetlere dikkat çekerek, uzman kişilerin yönetimde yer alması gerektiğini dikkat çekti.
Sandalcı, “Kentsel dönüşüm ile birlikte site ve tesislerin yönetimi de önem kazandı. Günümüzde artık 5 bin dairelik nüfusu olan yerler olarak siteler ve toplu yaşam alanları var.
Burada en önemli nokta aidatların doğru kişiler tarafından düzenlenip düzenlenmediği, bu işi kendine meslek edinmiş, profesyonel firmalar tarafından yapılıp, yapılmadığı.
Günümüzde her önüne gelen, kanundaki açıklar nedeniyle, ‘yöneticiyi’ diye sitelerde hizmet verebiliyor. Dolaysısıyla bu yöneticilik hizmetleri özellikle sitelerde uzman kişiler tarafından yapılması gerekiyor.” dedi.
“KİRACI DA EV SAHİBİ DE FAHİŞ AİDATA İTİRAZ EDEBİLİR”
Aidatlara itiraz yolunun açık olduğunu dikkat çeken Sandalcı, “634 sayılı kat mülkiyeti kanununa göre, kiracıya tebliğ edilen aidat avans tutarlarını incelendikten sonra itiraz edilebilir. Bunun da kanunda maddeleri açıkça belirtilmiştir.
Yönetici eğer bir itiraz ile karşılaştıysa yeni aidat tutarlarını tartışmak üzere kat malikleri genel kurul toplantısını ivedilikle düzenlemek ve planlamak zorundadır. Tek yetkili burada ‘Kat Malikleri Genel Kurulu’dur.” uyarısında bulundu.
AİDATLARIN YÜZDE 70’İ PERSONEL GİDERİ
Yüksek aidatların yüzde 70 oranının personel gideri olduğunu dikkat çeken Sandalcı, “Bir siteni toplu konut ve yaşam alanlarının aylık giderlerinin yüzde 70’lik bölümü personel giderlerinden oluşuyor.
Dolayısıyla bir sitede 1.000 lira aidat ödüyorsanız, bunun yaklaşık 700 lirası orda çalışan personelin maaşı, sigorta giderleri ve geri kalan yüzde 30’luk kısım da giderler ve diğer hizmet giderleridir. Asansör bakımları, temizlik malzemesi alımı ve diğer gider kalemleridir.” dedi.
“AİDATLARDA YÜZDE 120’LERE KADAR ARTIŞ YAPANLARI GÖRDÜK”
Maaş artışlarının ardından personel giderleri ve maliyetlerin artışı nedeniyle sitelerde aidat zamları yapıldığını dikkat çeken Sandalcı, fahiş zamlara karşı çıkarak makul olanın yüzde 50 olduğunu söyledi.
Sandalcı, “Devletimiz asgari ücrete artış yaptıktan sonra, aidatlara zam geldi. Bize göre aidatlarda yüzde 45-50 artış doğru olandır. Uygulanabilir. Ama bunun için kanunda bir sınırlama yok. Dolayısıyla bugün yüzde 70’lik aidat zammı yapan, yüzde 80’e hatta yüzde 120’ye kadar yapılan aidat avans artışlarına şahit olduk.” diye konuştu.
KİRALARI AŞAN AİDATLAR GÖRÜLDÜ
Evrim Kırmızıtaş’ın ‘Bazı sitelerde kira bedellerini aşan aidatlar görüldü. Kiracı 5 bin liraya otururken, aidatlar 7 bin liraya çıktı. Asıl mesele buradan doğdu değil mi?” sorusuna, Türkiye Kentsel Tesis Yönetim Derneği Genel Başkanı Suat Sandalcı, “Kat maliklerimiz genel kurullara katılmıyorlar.
Genel kurullara katılmazsanız, genel kurulda yüzde 50+1 oy çokluğu ile alınan kararlar kanuna göre geçerli oluyor. Kat maliklerine her zaman “genel kurullara katılın ve sorumluluklarınızı yerine getirin. Aksatmayın, orada alınan kararlar bağlayıcı olabiliyor ” diyoruz.
Çünkü sonradan o kararları bozmak çok daha zor. Bir de yönetim planı incelenmiyor. İster kiracı olun ister ev sahibi konut yaşam alanı giderlerine katılmak zorundayız. “Havuzu kullanmıyorum ama yüksek aidat ödüyorum” diyorlar ama siz taşındığınız sitenin kataloğunu incelediniz mi?
Burada ortak kullanım alanlarından ne gibi hizmetler alacaksınız. Yönetim planını incelediniz mi? Çalışan personel sayısını incelediniz mi? En önemlisi işletme projesinin detaylı incelendiniz mi? Sorularını soruyoruz.” diye yanıt verdi.
“KİRACI AİDATI ÖDEMEZSE EV SAHİBİNDEN TAHSİL EDİLİR”
Sandalcı, kira aidatları ödenmediğinde kat maliklerine bu aidat bedelleri için icra takibi başlattıklarını dikkat çekerek, “İster ev sahibi olsun ister kiracı olsun aidatı ödemekle mükelleftir.
Kiracı ödemezse mal sahibinden tahsil yoluna gidilir. Ama genel kurullara katılmaları noktasında katılmıyorlarsa o kat malikleri de görev ve sorumluluklarını ihmal ediyorlar demektir.” dedi.
“AİDAT ÖNEMSENMİYOR AMA EVİNİZİ KAYBEDEBİLİRSİNİZ”
Sandalcı, bir sitede aidatlarını ödeyen ile ödemeyen arasında yaşanan gerilimlerde evin satın alınmasına kadar bu sürecin gidebileceğine dikkat çekti. Sandalcı, “Kat malikleri bir karar alıp, mahkemeye başvurduğunda, daireniz diğer kat maliklerine mülk hakkı olarak geçebilir. Ve kararla satın da alabilirler. Bununla ilgili emsal kararlar da var.” uyarısında bulundu.
3 AY ÜST ÜSTE ÖDENMEYEN AİDATA İCRAYA VERİLİYOR
Sandalcı, “Şirketler tarafından yönetilen sitelerde kat malikleri ve kiracılar 3 ay üst üste kirayı ödemediklerinde ve cevap vermeyenlere İcra takibi avukatlar tarafından başlatılıyor. Ödenmeyen her ay yüzde 5 gecikme tazminatı da uygulanıyor. “ dedi.
"KANUNİ DÜZENLEME GELİYOR"
81 ilde 4 bine yakın site yönetim şirketi olduğunu dikkat çeken Sandalcı, hükümetin yeni bir düzenleme üzerinde de çalıştığını söyledi. Sandalcı, “Geçtiğimiz aylarda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesinde ‘Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü’ altında ‘Konut Politikaları ve Tesis Yönetimi Hizmetleri Şube Müdürlüğü kuruldu.
Burada komisyonda bazı çalışmalar yapıyoruz. Site, apartman ve tesislerde 634 sayılı kat mülkiyeti kanununa tabi, yönetim faaliyetleri hizmeti veren tesis yönetim şirketlerinin standartlarını ile ilgili düzenlemeler üzerinde çalışılıyor.
Artık her önüne gelen ‘yöneticiyim’ diyemeyecek. Bir lisansa sahip olacak. Yakın zamanda bu kanunlaşacak. Ve Kentsel Yöneticileri Birliği kurulacak.” diye konuştu.
