Emlak Konut'un Kampanyası Kimlere Hitap Ediyor?
TOKİ iştiraki Emlak Konut tarafından başlatılan yeni konut kampanyasında, ev sahibi olabilmek için "hiç evi olmamak" şartı aranmıyor. Ancak, kampanya kapsamında belirlenen en düşük taksit tutarı bile birçok dar gelirli için oldukça yüksek. Açıklanan ödeme planına göre, başlangıçta 132 bin TL olan taksitler, 3 ara ödeme ile zamanla 73 bin TL'ye düşecek. Bu rakamlar göz önüne alındığında, asgari ücretli veya emekli bir vatandaşın bu taksitleri ödemesi oldukça zor.
Türkiye'de Ev Sahibi Olmak Zorlaşıyor
Konut fiyatlarının yükselmesiyle birlikte, Türkiye'de kiracı sayısı da her geçen gün artıyor. Ancak, yüksek kira fiyatları nedeniyle dar gelirli vatandaşların kiralık ev bulması bile zorlaşıyor. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) tarafından yapılan bir araştırmaya göre, mevcut piyasa koşullarında en düşük faiz oranı olan %2,79 ile 120 ay vadeli konut kredisi kullanıldığında, İstanbul'da ev sahibi olabilmek için en düşük hane gelirinin 127 bin TL olması gerekiyor.
Örneğin, İstanbul’un en uygun fiyatlı ilçelerinden biri olan Esenyurt’ta yeni bir 2+1 konutun fiyatı en az 2 milyon 200 bin TL seviyesinde. Bu evin %80’i için kredi çekildiğinde, aylık taksit ödemesi 51 bin TL’ye ulaşıyor. Finans uzmanları, bir ailenin aylık gelirinin %40’ından fazlasını konut taksidine ayırmaması gerektiğini belirtiyor. Bu hesaplamaya göre, Esenyurt'ta bir ev sahibi olabilmek için en az 127 bin TL hane gelirine sahip olmak gerekiyor. Beylikdüzü, Başakşehir ve Arnavutköy ise İstanbul'da görece uygun fiyatlı diğer ilçeler olarak öne çıkıyor.
Dar Gelirliler İçin Konut Krizi Derinleşiyor
İstanbul Planlama Ajansı (İPA) Başkanı Dr. Buğra Gökce, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, yoksul vatandaşların yaşadığı konut krizine dikkat çekti. Gökce, "Dar gelirli vatandaşlarımız, çatısı akan, ısınmayan evlerde yaşamak zorunda kalırken, kamu kaynakları lüks konut projelerine yönlendiriliyor" dedi.
Ayrıca, Türkiye’nin Avrupa’da en kötü konut kalitesine sahip ülkelerden biri olduğunu belirten Gökce, dar gelirli vatandaşların büyük bir bölümünün yaşanmaz haldeki konutlarda barındığını ifade etti. Resmi rakamlara göre 2021 yılında Türkiye’de yaklaşık 70 bin evsiz bulunurken, günümüzde bu sayının 100 bini aştığı tahmin ediliyor.
TOKİ'nin Konut Kampanyası Kimler İçin Uygun?
TOKİ’nin geçtiğimiz günlerde duyurduğu dar gelirliye yönelik konut kampanyası, asgari ücretli ve emeklileri öncelikli olarak hedefliyor. Ancak, asgari ücretin 22 bin 104 TL, en düşük emekli maaşının ise 14 bin 469 TL olduğu düşünüldüğünde, kampanya kapsamında sunulan ödeme koşullarının bu gruplar için uygun olmadığı ortaya çıkıyor.
Emlak Konut Genel Müdürü Yasir Yılmaz, kampanya kapsamında 3 farklı ödeme modelinin sunulacağını açıkladı. Bu modellerden biri olan "peşinatsız azalan taksit" seçeneğinde, vatandaşlar peşinat ödemeden ev sahibi olabilir. Bu modelde, taksitler her ay azalarak devam ediyor ve %0,99 vade farkı ile 60 aya kadar vade seçeneği sunuluyor. Ancak, başlangıç taksitlerinin 132 bin TL olması ve 3 ara ödeme ile en düşük taksitin bile 73 bin TL seviyesinde olması nedeniyle, dar gelirli vatandaşların bu kampanyadan yararlanması oldukça zor görünüyor.
