Türkiye Gazetesi'nden Sevda Altunbaş'ın haberine göre, Konut piyasası son 10 yılın en kötü dönemini yaşıyor. 2023 yılının tamamında toplam satışlar bir önceki yıla göre yüzde 17,5 azalarak 1 milyon 225 bin 926 olarak gerçekleşti.
Bazı kesimler bu tabloyu ‘Türkiye’de konut balonu patladı’ gibi söylemlerle siyaset malzemesi hâline getirdi. Konut sorununun sadece Türkiye’de yaşandığını düşünenler, dünya piyasalarındaki gerçekleri görmezden gelmeye devam etti. Hâlbuki dünya konut sektöründe de durum pek iç açıcı değil.
Bu haftaki sayfamızda global konut sektörünün içinden geçtiği buhranı resmî sayılarla açıklamaya çalışacağız. Son verilere göre ABD’de konut satışları, artan mortgage (konut kredisi) faiz oranları ve düşük konut stokunun etkisiyle 2023 yılında, 1995’ten bu yana en düşük seviyesini gördü.
ALIM GÜCÜ DÜŞÜYOR
Çin ve Avrupa ülkelerinde de aynı durum gözlendi. Konut satışlarındaki düşüş kiralamaya olan ilgiyi artırınca, kiralık konut fiyatları yükselişe geçti.
Hâl böyle olunca bu ülkelerdeki evsiz sayısı da son 30 yılın en yüksek rakamlarına ulaştı. Global konut piyasasındaki krizin en büyük sebepleri arasında; inşaat maliyetlerindeki yükseliş, konut kredi faizlerinde yaşanan artış ve alım gücünün düşüşü gösterildi.
ABD'DE EVSİZ SAYISI ARTIŞ GÖSTERİYOR
Amerika’nın en büyük yatırım bankalarından Goldman Sachs ülkede son 30 yılın en büyük konut krizinin yaşandığını açıkladı. Pandemi ile başlayan sürecin mortgage faizlerini iki kat artırdığı belirtiliyor.
Ülkede konut alımlarının düşmesi ve müteahhitlik firmalarının nakde ulaşma sıkıntısının arzı da etkilediği ifade ediliyor.
ABD İskân ve Kentsel Kalkınma Bakanlığından yapılan açıklamada, geçtiğimiz yıla nazaran ülkedeki evsizlerin sayısının 70 bin 650 arttığı, 2023’te 650 bin civarında kişinin evsiz olduğu ifade edildi.
AVRUPA'DA KONUT EDİNME SAYISI DÜŞTÜ
Avrupa Birliği’nin genelinde artan inşaat maliyetlerinin etkisiyle yeni evlerin inşa edilme oranı azalırken, kira fiyatları yükseliyor. Konut kredi faizlerindeki artış ev sahipliği oranını düşürürken, ailesiyle yaşayanların sayısı da artıyor.
Evsizlerle çalışan Avrupa Ulusal Örgütler Federasyonu FEANTSA’nın direktör yardımcısı Ruth Owen, AB’de her gece yaklaşık 900 bin kişinin sokakta ya da evsizlerin barındığı yerlerde kaldığını söyledi. FEANTSA’nın verilerine göre AB’deki evsizlerin sayısı 2019’dan bu yana yüzde 30 arttı.
ÇİN EMLAK KRİZİ İLE BOĞUŞUYOR
Çin’de bir dönem ekonominin temel direği olarak görülen emlak sektörü, ülkenin gayrimenkul devi Evergrande’nin 2021’de borçlarını ödeyememesinden beri düşüşünü sürdürüyor.
Country Garden Holdings gibi Çinli emlak devleri zor günler geçirirken konut alıcıları krediye ulaşamama problemi sebebiyle alım taleplerini geri çekiyor.
Çin Ulusal İstatistik Bürosunun açıkladığı verilere göre ülkede satılmamış evlerin yüz ölçümü neredeyse 650 kilometrekareye ulaştı.
Ortalama ev boyutunu 90 metrekare olarak alan Reuters haber ajansı, bu yüz ölçümünün 7,2 milyon hane anlamına geldiğini belirtiyor.
Satışı yapılsa da henüz nakit sıkıntısı gibi sebepler yüzünden tamamlanmamış projeleri ve 2016’da emlak piyasasının coşmasıyla yatırımcıların aldığı fakat sonrasında boş bıraktığı haneleri de hesaba katan uzmanlar, Çin’de kullanılmayan mülk bolluğu yaşandığını söylüyor.
MOODY’S: BANKALARI DA OLUMSUZ ETKİLİYOR
Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, küresel ekonominin zayıflaması ve temerrüde düşen krediler ile “ABD ve Avrupa’daki gayrimenkul sektörü pozisyonları” sebebiyle 2024 yılında küresel bankaların görünümü üzerinde negatif baskıların artmasının beklendiğini belirtti.
TİCARİ GAYRİMENKUL KRİZİ GELMEK ÜZERE
Amerika’daki son bankacılık krizinin ardından gözler “Çökebilir” denilen küresel ticari gayrimenkul piyasalarına çevrildi. Amerikalı yatırım bankası Morgan Stanley’nin analistleri “Ticari emlak fiyatları, 2008 bankacılık krizi sırasındaki düşüşle rekabet edecek şekilde yüzde 40 oranında düşebilir” diyor.
