Konut Satışlarında Artış, Konut Dışı Gayrimenkulde Azalma
Yıl boyunca yüksek faiz politikası ve finansmana erişim zorlukları, gayrimenkul sektöründe karmaşık bir tablo ortaya koydu. Konut dışı gayrimenkul satışlarında düşüş yaşanırken, konut satışlarında ise artış gözlemlendi.
- 2024’ün İlk Yarısı: Konut satış adetleri, 2023 yılının aynı dönemine göre daha düşük gerçekleşti.
- 3. Çeyrek ve Sonrası: Satışlarda gözle görülür bir artış yaşandı. Özellikle Temmuz ayından itibaren başlayan hareketlilik, Ekim ayında 165 bin adetlik zirveye ulaştı.
Kasım 2024 verileri, konut satışlarının bir önceki yılın aynı dönemine göre %16,4 arttığını gösteriyor. Yıl sonunda satışların 1 milyon 400 bin adedi aşarak 2023’e göre %17-18 oranında artması bekleniyor.
İkinci El Konut Pazarı Alıcıların Gözdesi Oldu
Yükselen inşaat maliyetleri, birinci el ve ikinci el konut fiyatları arasındaki farkı artırdı. Bu durum, ikinci el konut pazarında alıcı piyasasının hâkim olmasına yol açtı.
- İkinci Elin Payı Arttı: Türkiye genelinde toplam satışlar içinde ikinci el konutların payı %70’e yükseldi.
- Düşen Fiyatlar ve Uzayan Satış Süreçleri: İkinci el konut fiyatları dip seviyelere gerilerken, ilanlardaki dairelerin satış süreleri ayları buldu. Bu durum, alıcılar için önemli fırsatlar sundu.
- Yıl İçinde %30 İndirimler Görüldü: Özellikle yılın son çeyreğinde yatırımcılar, düşen fiyatların tekrar yükseleceği endişesiyle alım taleplerini artırdı.
Konut Fiyatlarında Reel Gerileme
2024 yılında Türkiye genelinde satılık konut fiyatları:
- Nominal Artış: Yıllık %29,4, aylık %2,8 oranında arttı.
- Reel Düşüş: Enflasyondan arındırıldığında, yıllık bazda %12 oranında geriledi.
Her ne kadar reel fiyatlar gerilese de, son üç yıldaki yüksek fiyat artışları orta gelir grubunun konuta erişimini zorlaştırdı. Bu durum, kiralık konut talebinin artmasına neden oldu. Kira fiyatları, konut fiyatlarındaki düşüşe rağmen yüksek seviyelerde kalmaya devam etti.
Konut Üretimindeki Düşüş Arz Talep Dengesini Zorluyor
Demografik değişimler, göç, deprem riski ve kentsel dönüşüm gibi faktörler, Türkiye’nin yıllık 800 bin - 1 milyon konut ihtiyacını ortaya koyuyor. Ancak, son yıllarda üretim bu ihtiyacın gerisinde kaldı.
- 2024 Verileri: Yılın ilk 3 çeyreğinde yapı ruhsatı verilen bina sayısı %10, daire sayısı %9 oranında azaldı.
- Üretim Açığı: Yıllık konut üretimi 500-600 bin seviyelerinde kalarak arz talep dengesini bozdu.
Yeni konut üretimindeki yetersizlik, şimdilik ikinci el piyasada karşılanıyor. Ancak gelecekte stokların azalmasıyla birlikte konut ihtiyacının daha da artması bekleniyor.
Yabancıya Konut Satışı Sert Düşüşte
Yabancı yatırımcıların Türkiye’den konut alımları, 2024 yılında da düşüş trendini sürdürdü.
- 2024 Rakamları: Yabancılara yapılan konut satışları, 2017 seviyelerine geri döndü ve son iki yılda %60 oranında azaldı.
- Ekonomik ve Sosyal Faktörler: Döviz bazında yükselen konut fiyatları, toplumsal önyargılar, bürokratik engeller ve ekonomik sıkıntılar bu düşüşte etkili oldu.
2022 yılında 6,2 milyar dolar olan yabancı yatırımcı talebi, 2024 yılında 2 milyar dolara kadar geriledi. Bu durum, cari açığın kapanmasına olumsuz yansıdı.
2024 Yılı Gayrimenkul Sektörünün Genel Değerlendirmesi
2024 yılı, zorluklarla geçen bir yıl olsa da konut sektöründe yeni fırsatların ortaya çıktığı bir dönem oldu. Özellikle ikinci el konut piyasası, alıcılar için cazip fırsatlar sundu.
2025 yılı için beklentiler:
- Faiz oranlarının düşmesi ve krediye erişimin kolaylaşmasıyla birlikte konut talebinde artış yaşanabilir.
- Yeni konut üretiminin artırılması, sektördeki arz talep dengesini yeniden sağlayabilir.
- Yabancı yatırımcıların ilgisinin yeniden kazanılması için ekonomik ve sosyal düzenlemeler yapılması gerekebilir.
