1. Bina Kaç Yaşında?
2018 yılında yapılan deprem yönetmeliği değişikliği, yapıların dayanıklılığını artırmayı hedefledi. Ancak 2018 öncesinde inşa edilen binalar, eski yönetmeliklere göre yapıldığından, daha yüksek risk taşıyabilir. İnşaat Mühendisi Bayram Akbaş, binanın yaşının mutlaka sorgulanması gerektiğini belirtiyor. Özellikle deprem bölgelerinde ev satın almayı düşünenlerin, binanın hasar kaydını ve denetim raporlarını kontrol etmeleri önemlidir.
2. Bina Zemini ve Konumu Nasıl?
Bina sıvılaşma riski taşıyan bir zeminde ya da yokuşta yer alıyorsa, bu durum depreme karşı direnci olumsuz etkileyebilir. Yokuşta, bitişik nizamda inşa edilen binaların "çekiçleme etkisi" ile hasar görme ihtimali daha yüksektir. Ayrıca, binanın temel alanının boyutu da yapının stabilitesini etkileyen önemli bir faktördür.
3. Bina Kaç Katlı?
Yüksek katlı binalar, deprem sırasında daha fazla yük taşır ve salınım etkisi nedeniyle üst katlarda daha fazla risk oluşabilir. Kat sayısı arttıkça, özellikle alt katlarda oturanlar için tehlike de artar. Bu nedenle, binanın kat sayısı ve inşaat kalitesi dikkatlice değerlendirilmelidir.
4. Acil Çıkış ve Toplanma Alanı Var mı?
Afet durumlarında, binaların acil çıkışlarının olması ve toplanma alanlarına yakınlığı hayati önem taşır. İstanbul gibi metropollerde, binaların kaçış senaryolarına uygun olarak tasarlanmış olması gereklidir.
Deprem Riski Yüksek Bölgelerde Durum Daha Ciddi
6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri gibi büyük afetler yaşayan bölgelerde, ev satın almak isteyenler genellikle binanın hasar raporunu, fay hattına yakınlığını ve kat sayısını sorguluyor. Bu bölgelerde müstakil ve az katlı yapılar daha fazla tercih ediliyor. Ancak diğer şehirlerde, bu tür sorular çoğu zaman unutuluyor.
Van ve Diğer Deprem Bölgelerinde Durum
2011 yılında iki büyük deprem yaşayan Van’da, deprem gerçeği hâlâ göz ardı ediliyor. Emlak danışmanlarının aktardığına göre, alıcıların çoğu evin büyüklüğü, cephesi ve ısıtma sistemi gibi detaylara odaklanıyor. Ancak bu durum, olası bir depremin yaratabileceği riskleri artırıyor.
Emlakçılar da Bilinçlenmeli
İnşaat Mühendisi Bayram Akbaş, yalnızca alıcıların değil, satıcıların ve emlakçıların da deprem konusunda bilinçlenmesi gerektiğini ifade ediyor. Emlakçıların, alıcıları deprem riski ve bina dayanıklılığı konusunda bilgilendirmesi büyük önem taşıyor.
Sonuç: Hayal Değil, Hayat Öncelikli Olmalı
Ev satın alırken yalnızca estetik ve fiyat odaklı değil, güvenlik öncelikli bir yaklaşım benimsenmelidir. Alıcılar, binanın depreme dayanıklılığına dair sorular sormayı ihmal etmemeli ve profesyonel destek almalıdır.
Deprem riskine karşı bilinçli seçimler yaparak, hayallerinizin gerçek bir güvenliğe dönüşmesini sağlayabilirsiniz.
