Arsa Maliyetleri ve Kamu-Özel İşbirliği Çözümleri
Kredi faizlerindeki düşüşün yeni konut üretimi için kaynak yaratabileceğini dile getiren Kumova, konut üretiminin önündeki en büyük engellerden biri olan arsa maliyetlerinin düşürülmesi gerektiğini vurguladı. Bu soruna yönelik kamu-özel işbirliği modelinin ideal bir çözüm sunduğunu belirtti.
Kumova, TOKİ benzeri bir modelle dar gelirli vatandaşların konut ihtiyacının karşılanabileceğini ifade ederek şu öneriyi paylaştı:
"Kamunun geliştireceği arsalar üzerinde özel sektör imalat süreçlerini üstlenebilir. Bu süreç, TOKİ’nin kontrol ve onayı ile yürütülürken, satış fiyatları da TOKİ ve özel sektör iş birliğiyle belirlenebilir. Böylelikle toplumun alt gelir gruplarına yönelik uygun fiyatlı konut üretimi sağlanabilir."
Konut Sahipliği Oranı Düşüşte
Kumova, Türkiye'deki konut sahipliği oranının 2000'li yılların başındaki yüzde 70 seviyelerinden yüzde 56,1’e gerilediğini ve bu oranın 17 yılın en düşük seviyesi olduğunu belirtti. Dar gelirli vatandaşların ev sahibi olma oranının ise yüzde 61’den yüzde 45’e düştüğüne dikkat çekerek, sosyal konut üretiminin artırılmasının gerekliliğini vurguladı.
Faiz İndirimleri Sektörü Canlandırabilir
Ramadan Kumova, Aralık ayında başlayan faiz indirimlerinin sektöre olumlu etkileri olacağını ancak bu indirimlerin devamlılık göstermesi gerektiğini söyledi:
"En az 6-7 ay boyunca sürecek faiz indirimleri, hem satışları hem de üretimi hızlandıracaktır. KONUTDER Sektörel Beklenti Anketi'ne göre, üyelerimizin yüzde 31,8’i önümüzdeki 6 ayda üretimin artacağını düşünüyor. Bu oran, bir önceki dönemde yüzde 0’dı. 2024’ün ikinci yarısından itibaren piyasada daha sağlıklı bir denge bekliyoruz."
Konut Üretiminde Teşvik Kaçınılmaz
Kumova, konut ihtiyacının hala ikinci el stoklardan karşılandığını ve yeni konut üretimini teşvik edecek ekonomik bir ortam yaratılmasının kaçınılmaz hale geldiğini belirtti. 2025’te konut arzında görece bir artış olacağını ancak bunun sınırlı kalacağını ifade etti.
Konut Fiyatlarındaki Düşüş, Alımı Canlandırdı
Özellikle düşük ve orta gelir grubuna yönelik markasız konutlarda hareketlilik yaşandığını belirten Kumova, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Faiz, borsa, altın ve kripto gibi yatırımlardan kazanç sağlayanlar, reel konut fiyatlarındaki düşüşü fırsat bilerek alıma yöneldi. Üreticilerin kampanyaları ve vadelendirme seçenekleri de bu talebin canlanmasında etkili oldu."
Kumova, ipotekli satışların henüz düşük seviyelerde olduğunu ancak tüketicilerin, konut fiyatlarının gelecekte artacağı beklentisiyle kredi kullanımına yönelmeye başladığını da sözlerine ekledi.
