Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay hazırlanan sektör raporunun Temmuz 2024 sonuçları kamuoyu ile paylaşıldı. Verilere göre 2024 Mayıs ayı inşaat malzemesi sanayi üretimi geçen yıla kıyasla yüzde 2,5 büyüme kaydetti. Bunun yanında yılın ilk beş aylık döneminde 13 alt sektörde üretim geçen yılın aynı dönemine göre artarken, 9 alt sektörde ise düşüş yaşandı. Çalışmada özellikle 2024 yılında konut ve konut dışı bina inşaatı sayılarındaki daralmanın inşaat harcamalarının azalmasına neden olduğunun da altı çizildi.
Raporda Türkiye’nin inşaat malzemesi ihracatında çok sayıda pazarın yer aldığı belirtilirken en önemli pazarların içinde Avrupa ülkelerinin olduğu ifade edildi. Çalışmada Türkiye’nin inşaat malzemesi ihracatında Avrupa pazarındaki inşaat sektörü gelişmelerinin belirleyici olacağı vurgulanırken Avrupa’da inşaat sektörünün 2023 yılında yavaşlamaya başladığı, 2024 yılında ise daralma sürecine girdiği belirtildi.
İnşaat Malzemesi İthalat ve İhracatı Arttı
Rapor verilerine göre inşaat malzemesi alanında hem ihracat hem de ithalat oranlarında artış yaşandı. 2024 yılı mayıs ayında inşaat malzemesi ihracatı geçen yılın mayıs ayına göre yüzde 6,5 yükselerek 2,7 milyar dolar bazında gerçekleşti. Emtia ve metal fiyatlarının mayıs ayında hareketlenmesi ve yine bu ay içerisinde Türk lirasında belirsizliklerin azalmasıyla mayıs ayında yılın en yüksek aylık inşaat malzemesi ihracatı yapıldı.
İnşaat malzemeleri ithalatı ise yine 2024 yılı mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,1 artarak 1,16 milyar dolar oldu. İthalatın artış göstermesinde mayıs ayında çalışma gün sayısının normalleşmesi, yerel seçimler sonrası siyasi ve ekonomik risklerin azalması gibi faktörler etkili oldu.
İnşaat Malzemesi Fiyatları Temmuz Ayında Zayıfladı
Çalışmaya göre dünyada inşaat malzemesi fiyatları temmuz ayında düşüş gösterdi. Talep tarafı temmuz ayında da zayıf kalmaya devam ederken buna bağlı olarak inşaat demiri fiyatları bir önceki aya göre yüzde 1,2 oranında düştü. Yine temmuz ayı içinde bakır fiyatları gerileyerek 4,17 dolar seviyesine indi. Düz kereste fiyatları ise temmuz ayında yüzde 10,1 oranında yükseldi. Sonuç olarak inşaat malzemesi fiyatları zayıf talepten ve güçlü ABD dolarından negatif etkilendi.
Mevcut İnşaat İşleri Geriledi
Çalışma sonuçlarına göre mevcut inşaat işleri seviyesi temmuz ayında 2,1 puan azaldı. Yerel seçimler sonrası nisan – haziran döneminde 9,5 puan ile önemli bir artış gösteren mevcut inşaat işleri seviyesi temmuz ayında yeniden geriledi. Mevcut işler seviyesinde bundan sonraki gelişmeler mevsimsellik etkisinin yanı sıra ekonomi politikası uygulamaları ile deprem bölgesi ve kentsel dönüşüm faaliyetlerine göre şekillenecek.Sektörde yaşanan bir diğer olumsuz gelişme de alınan yeni iş siparişlerinin yerel seçimler sonrası genel olarak durağan kalması oldu. Nisan ve mayıs aylarında çok sınırlı artış gösteren yeni inşaat siparişleri endeksi haziran ayından sonra temmuz ayında da 0,8 puan geriledi. Ekonomi politikası uygulamalarından yakından etkilenen yeni siparişlerde toparlanmanın zaman alacağı tahmin ediliyor.
Konut Satışları Ne Durumda?
Konut satışlarına dair verilerin de paylaşıldığı raporda 2024 yılı haziran ayında 79.313 adet konut satışı gerçekleştiği ve bu döneme ait konut satışlarının bir önceki yılın haziran ayına göre yüzde 5,2 azaldığı belirtildi. Çalışmanın ilgili kısmında konuya dair şu detaylara yer verildi:
Haziran ayında yılın en düşük aylık konut satışı gerçekleşmiştir. Çalışma gün sayısının azalması olumsuz olmuştur. 2024 Ocak – Haziran döneminde konut satışları geçen yılın ilk yarısına göre yüzde 3,7 azalarak 545.074 adet olmuştur.
Konut satışları yüksek faizlerden etkilenmektedir. Konut ve gayrimenkul sektörüne dönük yeni vergi düzenlemeleri de beklenmektedir. 2024 yılının üçüncü çeyreğinde yüksek faiz oranları ve yeni olası vergiler konut satışlarını sınırlamaya devam edecektir.