Geçtiğimiz dönemde hem genel konut satışlarında hem de ipotekli konut satışlarında ciddi düşüşler yaşandı. Kredi faizlerindeki artış, özellikle ipotekli satışları olumsuz etkileyerek konut talebinde gerilemeye yol açtı. Bu durum, konut fiyatlarının artış hızının yavaşlamasına neden oldu.
Merkez Bankası verilerine göre, konut fiyatlarındaki artış oranı önceki aylara göre düşüş gösterirken, büyük şehirlerdeki fiyat artışları da görece daha ılımlı seyretti.
Kredi faizlerinin yüksekliği, alıcılar için ciddi bir mali yük oluştururken bu durum piyasada satışların azalmasına ve fiyat artışlarının sınırlı kalmasına neden oldu.
TÜİK verilerine yansıdı
Piyasadaki durgunluk TÜİK verilerine de yansıdı. Dün açıklanan verilere göre, Türkiye genelinde konut satışları ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17,8 azalarak 80 bin 308 oldu. Konut satışları 2023 yılında da bir önceki yıla göre yüzde 17,5 azalarak 1,22 milyon olarak gerçekleşmişti.
İpotekli konut satışları ise ocakta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 63,5 geriledi. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 7,4 oldu. 2023 yılında gerçekleşen ipotekli konut satışları da bir önceki yıla göre yüzde 36,6 azalmıştı.
Konut fiyat artışı yavaşladı
Talepteki durgunluk konut fiyatlarına da yansıdı. Merkez Bankası tarafından dün açıklanan verilere göre ise konut fiyatları aralıkta bir önceki aya göre yüzde 1,1 arttı. Konut fiyatları aralıkta yıllık bazda yüzde 75,5 gösterdi.
Üç büyük il için konut fiyatlarında İstanbul, Ankara ve İzmir'de sırasıyla yüzde 0,1, 2,5 ve 3,5 artış görüldü.
Konut fiyatları 2023'te yıllık bazda İstanbul'da yüzde 61,8, Ankara'da yüzde 92,3, İzmir'de yüzde 75,6 yükseldi. Geçen yıl aralıkta konut fiyat artışı İstanbul'da yüzde 174,2, Ankara'da yüzde 172,7 ve İzmir'de yüzde 168,3 düzeyinde olmuştu.
2023 Aralık ayında konut fiyatlarındaki reel yükseliş ise yüzde 7,1 oldu. 2022 yılının aralık ayında konut fiyatları yıllık bazda yüzde 167,8 artarken, bu dönemde reel yükseliş yüzde 58,7 olmuştu.
Kredi faizleri cep yakıyor
2023 yılında kredi faizlerinin artması ve ipotekli satışların azalması konut talebinde ciddi bir daralmayı beraberinde getirmiş, bu da konut fiyatlarındaki artışın frene basmasına sebep olmuştu.
Artan faizlerle beraber kamu bankalarında 120 ay vadeli konut kredisi faizi yüzde 3,79 olurken 3 milyon liralık bir konut referans alındığında yaklaşık 1 milyon 800 bin lira kredi alınabiliyor.
Bu da yüzde 3,79 faizle masraflar hariç aylık ödemenin 69 bin lira olması anlamına geliyor. Bu oranda toplam geri ödeme 8 milyon 281 bine kadar yükselirken evin maliyetinin 9 milyon 480 bine kadar yükselmesine neden oluyor.
