Türkiye’de arazi denildiğinde genellikle imar planı dışında kalan, tarla gibi kullanım amaçlarına uygun alanlar akla gelir. Arsa ise imar planına dahil edilmiş, üzerine yapı inşa edilebilecek nitelikte olan taşınmazlardır.
Peki, elinizdeki taşınmaz bir arsa mı yoksa arazi mi? Bu fark, inşaat yapıp yapamayacağınızı doğrudan etkiler.
Arazi Üzerine Ev Yapılabilir mi?
Eğer söz konusu taşınmaz gerçekten bir arazi ise yani henüz herhangi bir imar planına dahil edilmemişse, bu alanda yapı inşa etmek hukuki olarak mümkün değildir. Bu tür yerler genellikle tarımsal faaliyetler veya benzeri kullanımlar için uygundur. İleride bu bölgede bir mevzi imar planı hazırlanır ve şehirleşme sürecine dahil edilirse, zamanla yapılaşma izni çıkabilir. Ancak bu uzun vadeli bir beklentidir ve ne zaman gerçekleşeceği belirsizdir.
Arsa Olabilir mi? İmar Durumu Ne Diyor?
Eğer taşınmaz aslında bir arsa niteliğindeyse ve sadece alışkanlıkla “arazi” olarak adlandırılmışsa, bu durumda yapılabilecek inşaatın sınırları ve koşulları ilgili belediyeden alınacak imar durumu belgesi ile netleşir. Bu belge sayesinde:
- Hangi amaçla yapı yapılabileceği,
- Kat sayısı (yükseklik),
- Taban alanı ve çekme mesafeleri gibi detaylar öğrenilebilir.
Ancak burada başka bir zorluk devreye giriyor: taşınmazın 90 kişilik hisseli bir yapıya sahip olması. Böyle kalabalık bir ortaklık yapısında tüm hissedarların bir araya gelip ortak bir karar alması son derece zordur. Üç-beş kişiyle bile anlaşmak zor olurken, 90 kişiyi bir noktada buluşturmak ciddi bir organizasyon becerisi ister.
Hisseli Taşınmaz Nasıl Değerlendirilir?
Okuyucumuzun sorduğu gibi, bu şartlarda kendi payını değerlendirmek isteyen bir kişi için en mantıklı yol, ortaklığın giderilmesi davası açmaktır. Mahkemeye yapılacak bu başvuru sonucunda taşınmaz:
- Ya hisseli olarak paylaşılır (ki 90 kişi için bu neredeyse imkansızdır),
- Ya da satışa çıkarılır ve satıştan elde edilen gelir pay oranına göre dağıtılır.
Bu durumda, okuyucumuz da kendi hissesine düşen bedeli alarak taşınmazını nakde çevirmiş olur.
Arsa mı, arazi mi? Hisseli mi, müstakil mi? Tüm bu sorular inşaat yapılabilirliğini ve gayrimenkulün değerini doğrudan etkiler. Hisseli ve imarsız taşınmazlarda yatırım yapmadan önce mutlaka detaylı bir araştırma yapılmalı, gerekirse bir uzmandan destek alınmalıdır.
