Konut Sahipliği Oranı Geriliyor
Türkiye’de konut sahipliği oranı son yıllarda ciddi bir düşüş gösterdi. 2000’li yıllarda yüzde 70’ler seviyesinde olan konut sahipliği oranı, günümüzde yüzde 55’e gerilemiş durumda. Bu durum, konut politikalarının yeniden ele alınmasını zorunlu kılıyor.
Çekici, düşük faiz oranlarının konut alım iştahını artırdığını ancak arzın yeterli olmaması durumunda fiyatların hızla yükseldiğini belirtti. Türkiye’nin yıllık 800-900 bin konut üretimine ihtiyacı varken, mevcut üretim seviyesinin 500-600 bin civarında kaldığını ifade etti.
Yüksek Faiz Oranları ve Konut Kredileri
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın faiz politikaları, konut piyasasını doğrudan etkiliyor. Son dönemde faiz oranlarında düşüş yaşanmasına rağmen, konut kredisi faizleri halen yüzde 2,5’in üzerinde seyrediyor. Geçmişte yüzde 1’in altında olan faiz oranları ile kıyaslandığında, konut alımında finansman koşullarının zorlaştığı görülüyor.
KKM’den Çıkışlar ve Konuta Yönelen Yatırımcılar
Kur Korumalı Mevduat (KKM) sisteminden çıkışların hızlanması, yatırımcıların yeni alternatifler arayışına girmesine neden oldu. KKM’de biriken sermaye, konut ve diğer yatırım araçlarına yöneliyor. Özellikle kira ve rant getirisi beklentisiyle hareket eden yatırımcıların ilgisi, konut fiyatlarının artmasına neden oluyor.
Kentsel Dönüşümde Yeni Bir Model Şart
İstanbul başta olmak üzere birçok şehirde kentsel dönüşüm süreci, planlama eksiklikleri ve finansman sorunları nedeniyle tıkanmış durumda. Çekici, kentsel dönüşümün yalnızca fiziksel bir yenilenme olarak görülmemesi gerektiğini, sosyo-ekonomik ve çevresel boyutlarıyla ele alınması gerektiğini ifade etti.
Özellikle İstanbul’da acil dönüşüm ihtiyacı bulunan 1.5 milyon konut olduğu, bunlardan 600 bininin öncelikli olarak dönüştürülmesi gerektiği belirtiliyor. Ancak sürecin sağlıklı ilerleyebilmesi için kamu ve özel sektör iş birliğinin güçlendirilmesi ve daha kapsamlı bir vizyonun oluşturulması gerekiyor.
GYODER’in Yeni Konut Modeli
GYODER, konut piyasasına yeni bir soluk getirecek “Yeni Konut Modeli”ni geliştirdi. Bu model, özellikle kira fiyatlarını yarıya indirmeyi ve kentsel dönüşüme hız kazandırmayı hedefliyor. Modelin en önemli özelliği, kamunun kiraya veren konumunda olması ve arsa maliyetlerini düşürerek konut üretim sürecini hızlandırması. Türkiye’de arsa maliyetleri toplam inşaat maliyetinin yüzde 50’sine denk gelirken, Avrupa’da bu oran yüzde 20 seviyelerinde.
Bu model kapsamında, arsalar devletin mülkiyetinde kalırken, yatırımcılar tarafından yap-işlet-devret modeliyle konut üretimi gerçekleştirilecek. Böylece hem konut arzı artırılacak hem de kira fiyatlarının dengelenmesine katkı sağlanacak.
Raylı Sistemler ve Ulaşım Yatırımlarının Konut Piyasasına Etkisi
Büyük şehirlerde artan trafik sorunu, konut tercihlerini doğrudan etkiliyor. Çekici, raylı sistem yatırımlarının artırılmasının, konut piyasası üzerinde olumlu etkiler yaratacağını belirtti. Ulaşım altyapısının geliştiği bölgelerde konut fiyatlarının ve talebin arttığını, bu nedenle şehir planlamasında ulaşım yatırımlarına öncelik verilmesi gerektiğini vurguladı.
Elektrikli Araçlar ve Konut Altyapısı
Sürdürülebilir şehirler ve çevre dostu ulaşımın giderek daha önemli hale gelmesiyle birlikte, elektrikli araç kullanımının artışı konut projelerini de etkilemeye başladı. Ancak eski konut stoklarında şarj altyapısının yetersiz olması, elektrikli araç kullanımını sınırlayan faktörlerden biri olarak öne çıkıyor. Yeni konut projelerinde bu ihtiyaca yönelik çözümler sunulurken, mevcut yapı stokunun da bu dönüşüme uyum sağlaması için altyapı çalışmaları hızlandırılmalı.
Sektörün Yeniden Başlatma Ruhu
GYODER Başkanı Neşecan Çekici, gayrimenkul sektörünün sürdürülebilir büyümesi için kapsamlı politikaların hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti. Konut arzının artırılması, faiz politikalarının dengelenmesi, kentsel dönüşüm sürecinin hızlandırılması ve ulaşım yatırımlarının artırılması, konut piyasasında istikrarı sağlamak adına kritik öneme sahip.
Sektörün geleceği, yalnızca ekonomik parametrelere değil, aynı zamanda sosyal ve çevresel dinamiklere duyarlı politikalar geliştirilmesine bağlı. GYODER’in geliştirdiği yeni konut modeli ve önerilen yapısal reformlar, konut krizine çözüm sunabilecek önemli adımlar olarak öne çıkıyor.