Türkiye’de de durum pek farklı değil. İstanbul, Ankara, İzmir ve hatta Anadolu’nun birçok şehri, artan konut fiyatları ve kiralık ev bulmanın zorluğuyla karşı karşıya.
Avrupa'dan Çözüm Hamlesi: İlk Konut Komiseri Görevde
Avrupa, konut krizini çözmek için önemli adımlar atmaya başladı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von Der Leyen, Danimarka’dan Dan Jørgensen’i Avrupa’nın ilk Konut Komiseri olarak atadı ve “Avrupa Uygun Fiyatlı Konut Planı”nı başlattı. Bu adımlar, Avrupa Birliği’nin konut meselesini bir numaralı öncelik haline getirdiğini gösteriyor.
Özellikle Viyana, “ortak iyilik için konut” yaklaşımıyla dünyaya örnek olmaya devam ediyor. Şehir, sosyal konut politikaları sayesinde uygun fiyatlı ve enerji tasarruflu evlerde binlerce insanı barındırıyor. Özellikle bekar anneler ve yaşlılar gibi savunmasız gruplar, öncelikli olarak destekleniyor. OECD de Viyana’nın sosyal konut modelini övgüyle anlatıyor.
Türkiye’de Konut Krizinin Boyutları
Pandemi sonrası yükselen inşaat maliyetleri ve enflasyon, Türkiye’de de konut krizini derinleştirdi. Artan kiralar ve ev fiyatları, yalnızca büyükşehirleri değil, Anadolu’nun pek çok kentini de etkiliyor. Gençler için bir ev sahibi olma hayali neredeyse imkânsız hale geldi.
Hükümetin TOKİ projeleri, dar gelirli aileler için bir çözüm sunmaya çalışsa da, bu çabalar nüfusun geniş bir kesimine ulaşmakta yetersiz kalıyor. Türkiye’nin bu krizi aşması için kapsamlı bir konut stratejisine ihtiyacı var.
Türkiye İçin Çözüm Önerileri
Türkiye’nin konut krizini çözmek için uygulayabileceği bazı stratejiler şunlar olabilir:
- Sosyal Konut Projeleri: Viyana modeli örnek alınarak, savunmasız gruplar için uygun fiyatlı ve enerji tasarruflu konut projeleri geliştirilmelidir.
- Kent Merkezlerinde Uygun Fiyatlı Kiralık Konutlar: Belediye ve devlet iş birliğiyle düşük gelirli vatandaşlar için kiralık konutlar oluşturulabilir.
- Kooperatif Modelleri: Toplu konut üretimi için vatandaşların bir araya gelerek oluşturabileceği kooperatif projeleri teşvik edilmelidir.
- Yerel Yönetimlerin Yetkilendirilmesi: Belediyelere daha fazla yetki verilerek, yerel bazda konut politikalarının geliştirilmesi sağlanabilir.
- Uluslararası Finansman: Avrupa Yatırım Bankası’nın önerdiği gibi, şehirlerin karşılaştığı mali zorluklara yönelik finansal platformlar oluşturulmalıdır.
Viyana Modelinden İlham Alınmalı
Viyana’nın başarısının arkasında, yerel yönetimlerin güçlü inisiyatif alması yatıyor. Türkiye’de de şehirlerimize daha fazla yetki verilerek, konut politikaları yerelleştirilmelidir. Uygun fiyatlı, sürdürülebilir ve herkes için erişilebilir bir konut politikası, Türkiye’nin en acil ihtiyaçlarından biridir.
Konut krizi, güçlü merkezi hükümet desteği, yerel yönetimlerin etkin rol alması ve kapsamlı bir stratejiyle çözülebilir. Aksi halde, artan fiyatlar ve azalan erişilebilirlik, toplumsal eşitsizlikleri derinleştirmeye devam edecektir.
