Para'dan Hülya Genç Sertkaya'nın haberine göre, fiyatların artacağı endişesi, kira fiyatlarında yüksek oranlı artışlar ve konut kredi faizlerindeki aşağı yönlü hareket konut satışlarındaki artışta etkili oldu.
Türkiye genelinde Eylül'de 140 bin 919 konut satıldı. Konut satışları Eylül'de aylık yüzde 5, yıllık yüzde 37.3 artış gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre konut satışları Ocak-Eylül döneminde yıllık yüzde 5.2 artarak 947 bin 236 olarak gerçekleşti. İpotekli konut satışları Eylül'de yıllık yüzde 87.4 artarak 15 bin 825 oldu.
Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı ise yüzde 11.2 olarak gerçekleşti. Hatırlanacağı üzere 2024 Haziran'da yüzde 8.6 seviyesine gerileyen ipotekli satışların toplam satışlar içindeki payı son üç aydır yükselişte.
Bu artış seyri Temmuz'da yüzde 9, Ağustos'ta yüzde 10.1 oldu. Ocak-Eylül döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise yıllık yüzde 42.6 azalarak 92 bin 310 düzeyinde gerçekleşti. Eylül'de 3 bin 685; Ocak-Eylül döneminde ise 21 bin 702 ipotekli konut satışı, ilk el olarak gerçekleşti.
İlk el konut satış sayısı Eylül'de yıllık yüzde 47.1 oranında artarak 44 bin 858 olurken, Ağustos'ta yüzde 31.2'ye gerileyen toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı Eylül'de yüzde 31.8'e yükseldi.
İlk el satışlar, Ocak-Eylül döneminde yıllık yüzde 12 oranında artarak 300 bin 879 olarak gerçekleşti. İkinci el konut satış sayısı Eylül'de yıllık yüzde 33.1 artarak 96 bin 61, Ocak-Eylül döneminde yıllık yüzde 2.4 artarak 646 bin 357 olarak gerçekleşti.
YABANCILARA EYLÜL'DE 2 BİN 22 KONUT SATILDI
Yabancılara yapılan konut satışları Eylül'de yıllık yüzde 31 oranında azalarak 2 bin 22 oldu. Eylül'de toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 1.4 olarak gerçekleşti.
Yabancılara yapılan konut satış sayısının en fazla olduğu iller sırasıyla 783 ile İstanbul, 548 ile Antalya ve 210 ile Mersin oldu.
Yabancılara yapılan konut satışları Ocak-Eylül döneminde yıllık yüzde 39.1 oranında azalarak 17 bin 90 düzeyinde gerçekleşti. Eylül ayında ülke uyruklarına göre en fazla konut satışı sırasıyla 346 ile Rusya Federasyonu, 163 ile İran ve 139 ile Irak vatandaşlarına yapıldı.
"YÜKSELİŞ TRENDİ SON ÇEYREKTE DE DEVAM EDECEK"
Eylül ayı konut istatistiklerini değerlendiren Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği Başkanı Hakan Şişik, yaz aylarından bu yana Eylül'le birlikte satışların yükselişe geçeceğini söylediklerini vurguladı.
Şimşek, bunun en büyük nedeninin faiz indirimine gidileceğinin sinyallerinin verilmesi, finans tarafında parasını yatırımda bulunduranların Türkiye'nin her zaman birinci yatırım aracı olarak değerlendirilen konuta geri dönüşleri ve yüksek kiralardan dert yananların konut edinmeleri olduğunu dile getirdi.
Şişik, "Elinde nakdi olanlar için bir fırsat dönemi. Bazı kamu bankaları konut faiz oranlarında bir nebze indirime gittiler ama burada yine markalı konut projelerinin uyguladığı kampanyaların etkili olduğunu söyleyebiliriz.
Hem uygun peşinatlar hem de uygun faiz oranları ve ödeme planlarıyla insanları alıma yönlendirdiklerini belirtebiliriz. Konut satışlarındaki yükseliş trendini son çeyrekte de izlemeye devam edeceğiz. Konut satışları yılsonunda 1 milyon 300 bin bandını geçecek" dedi.
KONUT FİYAT ENDEKSİ REEL BAZDA GERİLEDİ
TCMB verilerine göre; Türkiye'deki konutların kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan konut fiyat endeksi (KFE) Eylül'de bir önceki aya göre yüzde 1 artarken, yıllık bazda nominal olarak yüzde 27.4 artış gösterdi. Reel olarak ise yıllık bazda yüzde 14.7 oranında geriledi.
Üç büyük il bazında değerlendirme yapıldığında, KFE 2024 yılı Eylül'de aylık bazda İstanbul'da yüzde 1.2, Ankara'da yüzde 2.2, İzmir'de yüzde 0.8 oranında artış gösterdi. Endeks değerleri yıllık bazda ise İstanbul'da yüzde 23.4, Ankara'da yüzde 30.4, İzmir'de yüzde 23.1 arttı.
Yeni KFE ise Eylül'de bir önceki aya göre yüzde 0.57 azalırken, yıllık bazda yüzde 26.13 arttı.
Bu arada kira ödemelerini elden yapanlara ceza artırımı getiren tebliğ 17 Ekim'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğe göre, kira ödemeleri banka veya PTT aracılığıyla yapılacak.
Kira ödemelerini elden gerçekleştirenlere her bir tespit için kira tutarının yüzde 10'u oranında ceza kesilecek. Haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarına ilişkin tahsilat ve ödemeler de bu kapsamda olacak. Mevcut uygulamada, konut kiralamalarında kiracıya ceza uygulanmıyordu.