Cumhuriyet'ten Ali Can Polat'ın haberine göre, artan maliyetler, yüksek faizler nedeniyle kredilerin kısılması, tüketicinin alım gücünün düşmesi nedeniyle gayrimenkul sektöründe kriz büyük. Yerli ve yabancı yatırımcının piyasadan çekildiği sektörde, enflasyonu düşürme politikaları doğrultusunda uygulanan tasarruf önlemleri kamu projelerine sert fren yaptırınca konut müteahhitleri de çareyi yurtdışı projelerinde aramaya başladı.
2024’ün ilk beş ayında Türk vatandaşlarının yurtdışında yaptığı emlak alım tutarı 1.1 milyar dolara yaklaştı. Konut yatırımının bu yıl 2023’e göre yaklaşık yüzde 50 artışla 3 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Yurtiçinde ise konut satışları sürekli düşüyor. Aylık 150 bin olan satış rakamları, 70 binlere kadar geriledi.
Yurtiçinde inşaat maliyetleri yüzünden daralan konut projelerinin etkilediği konut müteahhitleri bir süredir yurtdışı projelere ağırlık veriyordu. Son bir yılda ise bu durum tavan yaptı. Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği’nin (KONUTDER) verilerine göre yerli konut müteahhitlerinin yurtdışındaki yatırımları geçen yıl ilk 5 ayda 47 milyon dolarken bu yılın aynı döneminde 249 milyon doları buldu.
Konut müteahhitlerinin projelerinde ağırlık verdiği bölgeler yerli yatırımcının yöneldiği Miami, Kuzey Kıbrıs ve Dubai oldu. Ege Yapı Miami ve Dubai’de hazırlıklarını sürdürüyor. Fenercioğlu İnşaat, Kuzey Kıbrıs’ta 3 bin konutluk yatırıma başladı, Montenegro da firmanın yatırımlarını başlattığı bölgelerden birisi. Yurtdışında sürekli projeler gerçekleştiren Ant Yapı’nın Londra ve New York’ta projeleri sürerken Okan Holding de Miami’ye konut projesi başlatan firmalardan.
ALTERNATİF YURTDIŞI
Yurtdışına açılan inşaat firması sayısının son bir yılda yüzde 100’e yakın artış gösterdiğini söyleyen Fenercioğlu Yönetim Kurulu Başkanı Aycan Fenercioğlu, “İnşaat sektöründe yer alan şirketler bu geçiş dönemini yurtdışı yatırımlarıyla değerlendirmeyi tercih ediyor. Orta vadede yurtdışına açılan firmaların artacağını düşünüyorum” diyor. Kıbrıs’ta Türk gayrimenkul yatırımcısı sayısının da hızla arttığını söyleyen Fenercioğlu, şöyle konuşuyor: “KKTC, özellikle arsa maliyeti Türkiye’ye göre daha ucuz olduğu için maliyet daha ucuz oluyor.”
Türk Müteahhitler Birliği Başkanı Erdan Eren, konut alanında kurumsallaşmış müteahhitlik firmalarının yurtdışındaki projeleri agresif bir şekilde takip ettiğini söylüyor. Eren, “Bu yıl özellikle yeni pazar olan Suudi Arabistan ve Irak’ta yeni projeler başlıyor. Ümit ediyorum ki hem alt yapı hem de konut alanında iç pazardaki daralmayı yurtdışındaki işlerle kapatmaya çalışacağız. Ama sektörde herkes yurtdışından iş alabilecek kapasitede, büyüklükte değil. O yüzden ümidimiz inşallah kısa sürede piyasaların normale dönmesi” diyor.
‘EMLAKÇI YENİ DÖNEME HAZIR’
Türkiye Emlak Müşavirleri Federasyonu Başkanı Hacı Ali Taylan, emlakçıların, 15 Eylül’de uygulamaya alınacak olan doğrulanmış ilan düzenlemesi için gerekli hazırlıkları tamamladığını bildirdi.
Taylan “Emlak ofislerimiz doğrulanmış ilan düzenlemesini uygulamak için hazır. Şu an 70 bin düzeyinde Bakanlıktan yetki belgesi almış emlakçımız var, 20 bin emlak ofisi de yetki belgesi almak için müracaat etti. Beklentimiz yıl sonuna kadar yetki belgesi almış emlakçı sayısının 90 bin düzeyine ulaşması yönünde” dedi.
