Grifon Capital Yönetim Kurulu Başkanı Tuğra Gönden Bloomberg HT’de yayınlanan Üst Düzey programında Arzu Maliki’nin sorularını cevapladı.
Grifon Capital hakkında bilgi veren Gönden, “Grifon Capital bir gayrimenkul ve yatırım şirketi, biz projeleri niteliğine göre değerlendirip kurum olarak veya ortaklarımızla birlikte yatırım yapıyoruz. Yatırım yaptığımız alanlar da gayrimenkul ve ilgili sektörler. Cushman&Wakefield Dünyanın önde gelen gayrimenkul şirketlerinden biri, geçen yıl Şubat ayı itibariyle Türkiye’deki operasyonunu satın aldık. Bu pazara girerken ilk yatırım hamlemiz oldu.
Ama tabi biz gayrimenkul teknolojilerine de ilgi duyuyoruz bu ekosistem bizi heyecanlandırıyor. Burada da hem Türkiye’de hem de yurtdışında girişimleri takip ediyoruz ve yatırım yapıyoruz. Bu teknoloji ekosistemi önemli çünkü Dünya’da 24 milyar dolar yatırım alan bir ekosistem, bizi burada asıl ilgilendiren konular gayrimenkul satış pazarlama çözümleri, artırılmış ve sanal gerçeklik, block zincir tabanlı çözümler bizi ilgilendiriyor. Yani bizim kurum olarak amacımız; Türkiye gayrimenkul sektörünü uluslararası gayrimenkul ve sermaye piyasalarına entegre etmek” dedi.
“Fiyatlar düşüş eğiliminde olsa bile konut hala erişilebilir değil"
2024 konut pazarı hakkında değerlendirmede bulunan Gönden, 2024 yılı itibari ile reel düşüşler olduğunu ama bunların konut sektörüne yansımadığını belirtti. Gönden sözlerine şöyle devam etti:
Şimdi pandemiyle beraber fiyatların çok arttığını gördük, 2023 yılı itibariyle de deprem ve ekonomik sorunlarla birlikte ilk başta satış adetlerinin düştüğünü gördük neredeyse yüzde 20’lik bir düşüş vardı. 1,2 milyon satış oldu ama aynı zamanda üretim de azaldı. Pandemi öncesine kıyasla neredeyse yarı yarıya düştü. Bu yıl itibariyle de enflasyon, faizde reel olarak düşüş oldu, enflasyondan arınmış şekilde düşüşe başladı. Ama hala erişebilir değil. Tabi bu konu tamimiyle arz-talep dengesiyle alakalı, üretim çok kısıtlı olduğundan bu bir barınma krizine yol açıyor. Bu anlamda önemli bir sıkıntıyla karşı karşıyayız.
“Yurtdışından konut alım hızı 1-2 yıl içerisinde arttı”
Yurtdışından konut alımı hakkında değerlendirme bulunan Gönden, “Yurtdışındaki yatırımlara da bakmak gerekirse bireysel konut alımları çok dikkat çekiyor. Bence bu Türkiye adına normal bir gelişme çünkü bu refah seviyesiyle de alakalı. Artık Türk yatırımcısı çok da bilinçli sadece Türkiye’deki fırsatları değil dünyadaki fırsatları da değerlendiriyor. Yatırımlarını çeşitlendirmeye çalışıyor, tabii burada Döviz geliri olması çok cazip, İngiltere gibi bazı pazarlarda finansman olanakları var bu çok cazip oluyor.
Vize zorluklarından dolayı da oturma izni amaçlı satın almaları da görüyoruz. Ama döviz geliri bu motivasyonu artırıyor, geçtiğimiz 1-2 yıl içinde bu alım artış hızı da arttı. Biz Grifon Capital olarak da Türkiye pazarında ticari tarafta ciddi satışlar yaptık bu sene, Türkiye’ye yatırımlar kaynaklı kiralamalar oldu. Ama biz uluslararası pazarlarda da konut satışlarıyla ilgileniyoruz ve biraz önce bahsettiğimiz eğilimi bire bir yaşıyoruz” dedi.
“Konut alımı ve yatırımı zorlaştı”
Gönden, “Bu faiz seviyeleriyle bir konut yatırımı ve alımı zorlaştı. Türkiye’nin yapısal bir sorunu yok, talep tarafında çok büyük bir talep var, bizim sıkıntımız nedir bu projeleri geliştirmek için finansmanın ve kaynağın sıkıntılı olması. Sadece kentsel dönüşüm tarafından baktığınızda depremle birlikte 6 milyon konuttan bahsediyoruz. 400 milyar dolar en az yapım maliyeti için bir kaynak gerekiyor. Böyle bir kaynak şu anda yok, bu önümüzdeki 15 yıl içerisinde yapılabilir.
Geleneksel yap-sat modelleriyle de bunu yapmak çok mümkün değil. Yurtdışında uluslararası sadece ticari gayrimenkul alanında sınır ötesi yatırımlarda neredeyse 2 trilyon dolar bir yatırım hacmi var, Türkiye’nin buradan aldığı pay yok denecek kadar az, şimdi asıl oradan bir pay alsak kentsel dönüşüme ciddi bir sermaye ve kaynak yaratmış oluruz. Bu biraz modellerle de alakalı bizim burada modelleri geliştirmemiz lazım” dedi.
