Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu (VDDK), yıllardır devam eden belirsizlikleri gidermeye yönelik kararlarıyla, arsa sahiplerini rahatlatacak adımlar attı. Bu kararlar, arsa sahiplerini hem gelir vergisi hem de ticari kazanç kapsamında ciddi yükümlülüklerden kurtardı.
Miras Yoluyla Edinilen Arsaların Vergilendirilmesi
Gelir Vergisi Kanunu’na (GVK) göre, gayrimenkul alım-satımları iki şekilde vergilendiriliyor:
- Değer artış kazancı: Gayrimenkul iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde elden çıkarılırsa, elde edilen kazanç bu kapsama giriyor.
- Ticari kazanç: Eğer satış işlemleri ticari bir organizasyon veya devamlılık arz ediyorsa, kazanç hem gelir vergisine hem de KDV’ye tabi tutuluyor.
Ancak, miras ve bağış yoluyla ivazsız olarak edinilen gayrimenkullerde durum farklı. Kanuna göre, bu taşınmazların satışından elde edilen kazanç, 5 yıllık süreye bakılmaksızın değer artış kazancı veya ticari kazanç kapsamında vergilendirilemiyor.
Kat Karşılığı Sözleşmelerde Vergilendirme
Danıştay’ın son kararları, kat karşılığı veya hasılat paylaşımıyla müteahhide verilen arsalar konusunda belirsizlikleri giderdi:
- Miras yoluyla edinilen arsaların kat karşılığı müteahhide verilmesi: Elde edilen konutların satışından doğan kazanç, ticari kazanç olarak kabul edilemez.
- Hasılat paylaşımı sözleşmeleri: Müteahhitlerin bu faaliyetleri ticari kazanç kapsamında değerlendirilse de, arsa sahipleri için bu kazanç ticari faaliyet sayılmaz.
Danıştay VDDK, arsa sahiplerinin satış işlemlerini ticari organizasyon kapsamında gerçekleştirmediği sürece, elde edilen kazancın vergilendirilmemesi gerektiği sonucuna vardı.
Vergi Riskine Karşı Arsa Sahipleri İçin Güvence
Danıştay VDDK’nın kararları, geçmişte farklı daireler arasında yaşanan görüş ayrılıklarını ortadan kaldırdı. Daha önce Danıştay’ın bazı daireleri, arsa sahiplerinin birden fazla bağımsız bölüm satışı yapmasını ticari faaliyet sayarken, diğerleri bu işlemleri servetin korunması ve değerlendirilmesi olarak kabul ediyordu. Bu durum, arsa sahiplerini yüzde 40’a varan gelir vergisi ve ek olarak yüzde 10-20 oranında KDV yüküyle karşı karşıya bırakma riskini doğuruyordu.
Vergi Muafiyeti Güvencesi
Danıştay VDDK’nın 2024 yılında aldığı kararlar, miras ve bağış yoluyla edinilen arsaların kat karşılığı veya hasılat paylaşımı usulüyle değerlendirilmesi durumunda arsa sahiplerini önemli bir vergi yükünden muaf tutuyor. Ayrıca, bu kararların bağış yoluyla edinilen taşınmazlar için de geçerli olduğunu belirtmekte fayda var.
Bu kararlar, arsa sahiplerine netlik sağlarken, sektördeki vergi belirsizliklerini büyük ölçüde ortadan kaldırarak güven ortamı oluşturdu. Arsa sahipleri artık mülklerini değerlendirirken daha rahat adımlar atabilecek.
