Evlerin Küçülme Nedenleri: Artan Solo Yaşam ve Ekonomik Koşullar
Uzmanlara göre konutların küçülmesinde birkaç önemli faktör etkili:
- Hane Halkı Sayısındaki Azalma: Aile yapısındaki değişimler ve solo yaşama olan ilginin artışı, daha küçük evlere olan talebi artırıyor.
- Yükselen İnşaat Maliyetleri: Üreticiler, ekonomik koşullar ve artan maliyetler nedeniyle daha küçük konutlar yaparak maliyetleri düşürmeyi hedefliyor.
- Kentsel Dönüşüm: Yoğun kentleşme ve dönüşüm projeleri, küçük metrekareli konutlara olan ilgiyi artırıyor.
- Satılabilirlik: Müteahhitler, alıcı bulmanın daha kolay olduğu düşük metrekareli konutlara yöneliyor.
Türkiye’de Ortalama Konut Büyüklüğü Haritası
İstanbul Gayrimenkul Değerleme’nin (İGD) yapı ruhsatlarına dayanarak hazırladığı konut büyüklüğü haritası, Türkiye genelindeki ortalama konut boyutlarını ortaya koydu:
- 2000’li yıllar: 136 metrekare
- 2010-2020: 115-120 metrekare
- 2023: 106 metrekare
- 2024: 104 metrekare
Üç büyük ildeki ortalamalara bakıldığında:
- Ankara: 130 metrekare ile en geniş evlere sahip.
- İstanbul: 98 metrekare.
- İzmir: 84 metrekare ile en dar evlere sahip büyük şehir.
En geniş konutlar 171 metrekare ile Gaziantep’te bulunurken, en dar konutlar ise 71 metrekare ile Şanlıurfa’da yer alıyor.
Villalar Büyürken Apartman Daireleri Küçülüyor
Son yıllarda müstakil konutların ortalama büyüklüğü artış gösterirken, apartman dairelerinin küçüldüğü dikkat çekiyor.
- Müstakil Konutlar: 2010’da 165 metrekare, 2023’te 224 metrekare, 2024’te ise 212 metrekareye geriledi.
- Apartman Daireleri: 2010’da 121 metrekare olan büyüklük, 2024’te 97 metrekareye kadar düştü.
Shrinkflasyon Konutlarda da Kendini Gösteriyor
İGD Yönetici Ortağı Dr. Ahmet Büyükduman, ekonomik koşulların konutların küçülmesinde önemli bir etken olduğunu vurguladı. "Shrinkflasyon olarak adlandırılan, gramaj azaltma stratejisinin inşaat sektörüne de yansıdığını görüyoruz. Üreticiler, alım gücü düşen tüketicilere daha küçük ve erişilebilir fiyatlı konutlar sunuyor" dedi.
Büyükduman ayrıca, değişen aile yapısı ve daha efektif alan kullanımı nedeniyle önümüzdeki yıllarda konut büyüklüklerindeki küçülme eğiliminin devam edeceğini belirtti.
Üretim İhtiyacın Gerisinde Kaldı
Konut satışları artarken yeni konut üretimi ihtiyacı karşılayamıyor. 2024’ün üçüncü çeyreğinde belediyelerden yapı ruhsatı alan bina sayısı %18.8, daire sayısı %17 ve yüzölçümü %18.9 oranında azaldı. Bu yılın ilk dokuz ayında inşası için ruhsat alınan daire sayısı 479 bin 502 olarak kaydedildi. Ancak Türkiye’nin yıllık 800 bin konut ihtiyacı olduğu düşünüldüğünde üretim yetersiz kalıyor.
Gelecek Dönemde Konutlar Daha Küçük Olacak
Uzmanlar, ekonomik şartların yanı sıra toplumsal değişimlerin de etkisiyle konutların küçülmeye devam edeceğini öngörüyor. Daha küçük ama fonksiyonel alanlar, gelecekte hem alıcıların hem de üreticilerin tercihi olmaya devam edecek gibi görünüyor.
